Ναός Εισοδίων της Θεοτόκου Βασιλειάδας

Στη Βασιλειάδα Καστοριάς δεσπόζει ο επιβλητικός ναός των Εισοδίων της Θεοτόκου, κτισμένος στις 10 Μαΐου 1861 πάνω σε θεμέλια παλαιότερου ναού. Με εντυπωσιακές διαστάσεις (24×14 μέτρα), αυτή η τρίκλιτη βασιλική αποτελεί σημαντικό θρησκευτικό και πολιτιστικό ορόσημο της περιοχής. Ο ναός διαθέτει ιδιαίτερη αρχιτεκτονική οργάνωση: το αριστερό κλίτος είναι αφιερωμένο στον Άγιο Νικόλαο και το δεξιό στον Άγιο Ιωάννη τον Θεολόγο, ενώ ο γυναικωνίτης προσφέρει επιπλέον χώρο για τους πιστούς.

Το εσωτερικό του ναού φιλοξενεί πολύτιμες εικόνες, έργο Ηπειρωτών αγιογράφων από το χωριό Χιονάδες, οι οποίες προϋπάρχουν της σημερινής κατασκευής και αποτελούν εξαίρετα δείγματα μεταβυζαντινής τέχνης. Αυτές οι εικόνες, μαζί με την ακριβή χρονολογική επιγραφή στον νότιο τοίχο, ενισχύουν την ιστορική και καλλιτεχνική αξία του μνημείου.

Σήμερα, ο ναός παραμένει ζωντανός θρησκευτικός πυρήνας της Βασιλειάδας, συνδυάζοντας την πνευματική του λειτουργία με την προστασία της τοπικής πολιτιστικής κληρονομιάς. Η ετήσια εορτή των Εισοδίων (21 Νοεμβρίου) συγκεντρώνει τους κατοίκους, διαιωνίζοντας μια παράδοση που ξεκινά από τον 19ο αιώνα και συνεχίζει να ενώνει την κοινότητα με την ιστορία και τις θρησκευτικές της αξίες.