Ναός των Αγίων Τριών Καστοριάς

Ο Ναός των Αγίων Τριών (Γουρίου, Σαμωνά και Αβίβου) στην Καστοριά είναι ένας μονόχωρος, ξυλόστεγος ναός, που ανήκει στον τύπο της βασιλικής και χρονολογείται στις αρχές του 15ου αιώνα. Ο ναός, με διαστάσεις 4,30×5,60 μέτρα, διαθέτει τρίπλευρη αψίδα στα ανατολικά και μεταγενέστερες προσθήκες ανοιχτών προστώων στη βόρεια και νότια πλευρά, χαρακτηριστικά του 19ου αιώνα. Η δυτική πλευρά του ναού επισκευάστηκε κατά την ίδια περίοδο, ενώ η στέγη υπέστη μερική αποκατάσταση.

Το εσωτερικό του ναού ήταν αρχικά κατάγραφο με τοιχογραφίες, οι οποίες καλύφθηκαν με ασβέστη, πιθανώς μετά την απελευθέρωση από την οθωμανική κυριαρχία. Σε πρόσφατες εργασίες συντήρησης αποκαλύφθηκαν τμήματα των τοιχογραφιών, μεταξύ των οποίων και η κτητορική επιγραφή, που χρονολογείται στο 1401. Οι τοιχογραφίες, σύγχρονες με την κατασκευή του ναού, ανήκουν στο αντικλασικό ρεύμα της βυζαντινής τέχνης της ύστερης περιόδου των Παλαιολόγων και αποτελούν σημαντικό δείγμα της καλλιτεχνικής παράδοσης της Καστοριάς στις αρχές του 15ου αιώνα. Στον ναό σώζεται επίσης εικόνα της Παναγίας της Πορταίτισσας, χρονολογημένη στο 1701, η οποία διακοσμεί το τέμπλο.

Ο ναός, που τιμά τη μνήμη των τριών αγίων μαρτύρων, αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους βυζαντινούς ναούς της Καστοριάς, αναδεικνύοντας τον πλούτο της θρησκευτικής και καλλιτεχνικής κληρονομιάς της περιοχής. Η αρχιτεκτονική και η ζωγραφική του ναού προσφέρουν πολύτιμες πληροφορίες για την τέχνη και την ιστορία της ευρύτερης περιοχής κατά τη βυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδο.