Ναός Αγίας Παρασκευής Σαμαρίνας

Ο Ναός της Αγίας Παρασκευής στη Σαμαρίνα Γρεβενών, χτισμένος το 1713 σύμφωνα με ανάγλυφη λίθινη επιγραφή, αποτελεί το τελευταίο εναπομείναν κτίσμα μιας παλιάς μονής που εγκαταλείφθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα. Πρόκειται για έναν τετρακιόνιο σταυροειδή εγγεγραμμένο ναό με τυφλούς θόλους στο κεντρικό κλίτος και φουρνικά στα γωνιακά διαμερίσματα. Η αρχική δίρριχτη στέγη του, καλυμμένη με σχιστόπλακες, διατηρείται μόνο στην αψίδα, ενώ η δυτική είσοδος φέρει λίθινο περιθύρωμα με ανάγλυφο διάκοσμο σε σχήμα ανθρώπινης μορφής, αποκαλύπτοντας την επιδεξιότητα των τεχνιτών της εποχής.

Ο ναός διαθέτει αξιόλογο τοιχογραφικό διάκοσμο, που διατηρείται στο ιερό και στον κεντρικό θόλο. Η παλαιότερη φάση των τοιχογραφιών, έργο ανώνυμου ζωγράφου, χρονολογείται στα τέλη του 18ου αιώνα, ενώ γραπτή επιγραφή χρονολογεί τον διάκοσμο του θόλου στα 1821, πιθανώς έργο του Σαμαριναίου ζωγράφου Μιχαήλ Αναγνώστου. Μεταξύ των σημαντικών παραστάσεων ξεχωρίζουν η Κοινωνία των Αποστόλων με την αποχώρηση του Ιούδα και η Αγγελική Λειτουργία στους θόλους του ιερού.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι ξυλόγλυπτες και ζωγραφισμένες οροφές, καθώς και το επιχρυσωμένο τέμπλο του τέλους του 18ου αιώνα. Ο Ναός της Αγίας Παρασκευής, με την πλούσια διακόσμηση και την ιστορική του σημασία, παραμένει ένας σημαντικός πολιτιστικός και θρησκευτικός θησαυρός, που αντικατοπτρίζει την τέχνη και την πνευματική κληρονομιά της Σαμαρίνας.